Dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania mózgu warto zastanowić się nad własnym stylem życia; aktywnością fizyczną, pasją oraz więzami międzyludzkimi.
PROCES STARZENIA SIĘ A SPRAWNOŚĆ MÓZGU
Na przestrzeni całego życia, a przede wszystkim w okresie starzenia się dochodzi do zmian funkcji poznawczych. Procesy starzenia prowadzą do zmniejszenia objętości mózgu, zwłaszcza istoty białej i szarej. Istota szara mózgu składa się z wyspecjalizowanych struktur zwanych komórkami nerwowymi lub neuronami oraz z synaps, a istota biała składa się z mielinowych aksonów, które przenoszą sygnały między neuronami.
W postępującym procesie starzenia się mózgu spada ilość istoty szarej. Według wielu naukowców zmiany ilości istoty szarej mózgu w ciągu życia są ściśle związane z wydajnością i zdolnością mózgu do przetwarzania, przyswajania nowych informacji. Istnieje teoria, iż jedynie wykorzystywane i nieustannie stymulowane neurony mogą przeżyć, gdy inne zanikają i umierają.
We wczesnych fazach rozwoju układu nerwowego tj. w dzieciństwie dostępna jest na tyle duża ilość neuronów, która sprzyja tworzeniu się sieci neuronalnych i powiązań między nimi w procesie uczenia się i nabywania nowych informacji. Z czasem te neurony powiązane w sieci są zachowane, gdy inne obumierają powodując zmniejszenie objętości istoty szarej mózgu oraz ograniczając plastyczność mózgu, tę behawioralną i neuronalną postępując wraz z wiekiem. Według nowszych badań istnieją sposoby, aby ten proces opóźnić.
W jednej z publikacji w Brain Sciences naukowcy dowodzili, iż
STYL ŻYCIA DETERMINUJE ZDROWIE I EFEKTYWNOŚĆ PRACY MÓZGU
Uznano, iż styl życia jest jednym z najistotniejszych czynników ryzyka wystąpienia zaburzeń funkcji poznawczych w fizjologicznym procesie starzenia się oraz w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych. Styl życia obejmuje stosowanie diety, odczuwanie emocji na różne bodźce i umiejętności radzenia sobie z nimi, potrzebę zacieśniania więzi międzyludzkich oraz utrzymanie relacji z przyjaciółmi lub rodziną, obejmuje także uczenie się nowych rzeczy oraz samorealizację w zakresie hobby lub pasji.
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
Plastyczność mózgu to zdolność mózgu do adaptacji w różnych warunkach otoczenia, i jest zależna od zdolności komórek nerwowych do modyfikowania połączeń między nimi w danym obszarze oraz w całej strukturze mózgu.
Regularny wysiłek fizyczny powoduje zwiększenie przepływu krwi oraz dotlenienie neuronów istoty szarej co sprzyja rozwojowi aksonów istoty białej prowadząc do poprawy plastyczności mózgu i zwiększa jego skuteczność do adaptacji w zmiennych warunkach zewnętrznych. W opublikowanych wynikach wyszczególniono różne rodzaje treningu fizycznego, które są najbardziej skuteczne dla mózgu, np trening żonglerki, trening koncentracji i medytacja, balet, gimnastyka, przebieżka, szybki spacer. Stwierdzono, iż istota biała jest bardziej rozwinięta u osób, które ćwiczą więcej i dotyczy to także osób starszych.
Aktywni seniorzy zachowują lepszą funkcjonalność mózgu i lepiej radzą sobie z rozwiązywaniem różnych zadań. Ich aktywność ruchowa wpływa też na poczucie sprawczości i pozwala seniorom na lepsze radzenie sobie w codziennych czynnościach życiowych.
SIŁA WIĘZI MIĘDZYLUDZKICH
Dobre i bogate relacje społeczne opóźniają pogorszenie funkcji poznawczych oraz spowalniają proces starzenia się mózgu. Okazuje się, iż więź społeczna i zawodowa, przyjaciele, rodzina, sąsiedzi oraz zaangażowanie się w lokalne grupy i stowarzyszenia zwiększa stymulację umysłową, wymaga wysiłku i wzbogaca o nowe umiejętności, co wzmacnia zdolności poznawcze.
Z badań wysnuto też ciekawy wniosek, iż osoby, które doświadczyły w swoim życiu złych relacji lub były w złym związku wykazują gorsze funkcjonowanie poznawcze w późnym wieku.
Zauważono, iż cechy osobowości mają też duże znaczenie w skutecznym budowaniu więzi społecznych. Cechy wspierające interakcje międzyludzkie, jak ekstrawersja powoduje rozwój obszarów mózgu zaangażowanych w poznanie społeczne charakterystyczne dla osób młodych. Natomiast cechy osobowości związane z zachowaniem antyspołecznym charakterystyczne dla introwertyków wpływają negatywnie na objętość istoty szarej w korze przedczołowej mózgu.
REALIZACJA WŁASNYCH PASJI I ZAINTERESOWAŃ
Ćwiczenia umysłu wymagają osobistego zaangażowania i motywacji, ale powodują zachowanie istniejących sieci neuronowych oraz budowanie nowych połączeń. Badania dowodzą, iż większe zaangażowanie seniorów w aktywny wypoczynek daje subiektywnie wyższy poziom dobrego samopoczucia i harmonijnej pasji.
Pasja może być rozumiana, jako silne uczucie lub emocje wobec osobiście ważnej wartości, jakiejś preferencji, która jest naszą inicjatywą, marzeniem, ideą, projektem. A więc posiadanie pasji związanej z realizacją danego tematu, czy umiejętności jest bardzo ważne dla utrzymania aktywnego umysłu. Pasja wiąże się ze świadomym treningiem i lepszym samopoczuciem, zwiększa motywację do osiągania wyższych wyników w pracy, sporcie, hobby lub nauce np języka obcego. Większe zaangażowanie i motywacja sprzyja poświęceniu większej ilości czasu na naukę i ilość powtórzeń, co pozwala wzmocnić istotę szarą oraz neurony i ich połączenia w obszarze mózgu. Posiadanie silnej pasji może być ważnym czynnikiem do podejmowania nowych wyzwań, do uczenia się nowych rzeczy oraz rozwijania umiejętności. Postawy psychologiczne związane z pasją, takie jak nastawienie na więcej oraz nieprzejmowanie się porażkami związane są z rozwojem istoty szarej w różnych częściach mózgu.
Zmotywowana praca i ćwiczenia w celowym działaniu oraz w rozwiązywaniu trudnych zadań jest ważna dla kształtowania plastyczności neuronalnej mózgu, także w starszym wieku.
Pamiętaj
Wraz z wiekiem zmieniajmy swój styl życia, dbajmy o więcej aktywności fizycznej oraz o więzi międzyludzkie, róbmy wszystko z pasją, bądźmy aktywnymi seniorami, rozwijajmy istotę szarą swoich mózgów oraz ich neuroplastyczność.
Jesteśmy po to żeby Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu telefonicznego z Poradnią Neurologiczną Neurovigor +48 780 411 222.